Jij en ik en alle andere kinderen - Bart Moeyaert

Jij en ik en alle andere kinderen werd in 2013 uitgegeven ter ere van de dertigste ‘schrijversverjaardag´ van Bart Moeyaert. Moeyaert, geboren in 1964 in Brugge, debuteerde al op negentienjarige leeftijd en is inmiddels een veel bekroond schrijver. Dit jaar kreeg hij de Astrid Lindgren Memorial Award toegekend, een prestigieuze internationale kinderboekenprijs waar een geldbedrag van 5 miljoen Zweedse kronen (ca 480.000 euro) aan verbonden is.
De boeken van Moeyaert staan door het winnen van deze prijs extra in de belangstelling en dat is een goede reden om van dit prachtige boek de vierde druk uit te geven.

In Jij en ik en alle andere kinderen zijn de korte verhalen en gedichten verzameld die Moeyaert schreef voor kinderen. Zes illustratoren waarmee Moeyaert sterk verbonden is hebben het boek geïllustreerd: Wolf Erlbruch, Rotraut Susanne Berner, André Sollie, Marije Tolman, Gerda Dendooven en Korneel Detailleur. Het is een prachtig kloek boek geworden, met leeslint. De kleur rood domineert: er zijn rode letters, rode bladzijden, illustraties in overdonderend rood en illustraties met toefjes rood, alleen het leeslint is blauw.
Opvallend is dat de stijlkenmerken van Moeyaert door de jaren heen niet veranderen. Hij is een poëtisch schrijver die prachtige zinnen maakt en voor zijn verhalen vaak een verrassende invalshoek kiest. Hij schrijft meer over gevoelens dan over acties en hij roept dat gevoel meer op dan dat hij het benoemt. 
Veel verhalen gaan over hoe mensen met elkaar omgaan en hoe moeilijk dat kan zijn. Zo komen er veel onbegrepen kinderen aan het woord. Marthe bijvoorbeeld die zo graag een parkietje wil, maar een kip krijgt, Tom´lastpost nummer één´ die liever in een kuil gaat wonen en Nanne die bij haar kille harde oma op bezoek moet. Pesten is een terugkerend onderwerp. Meestal slaat de pester terug, soms heel geraffineerd zoals in het verhaal Mansoor waarin het slachtoffer de pester op subtiele wijze buitenspel zet.
Andere verhalen draaien om herkenbare emoties als jaloezie, nieuwsgierigheid, miskend voelen, bang zijn en natuurlijk de liefde in zijn vele vormen. Mooi is het verhaal Echt weg is niet zo ver waarin Roos niet weet wat ze voelt als haar gewelddadige vader ineens is verdwenen,´weggegaan om beter te worden.´ Ze zoekt een rustige plek om dit uit te zoeken, maar vindt het antwoord in de gesprekken die ze voert met de mensen die haar rust verstoren.
In het verhaal De baas van alles weet Moeyaert filosofische vragen in een schijnbaar eenvoudig maar hard verhaal te verwerken. Het gaat over een hond die door zijn baas is vastgebonden aan een boom. De hond ligt, huilt en wacht.´De baas heeft me hier vastgeknoopt. Deze boom zal hij kennen´zegt hij tegen de kat. De kat, die steeds slechter tegen het gejank van de hond kan, zegt dat hij zich los moet rukken, maar de hond antwoordt dat de baas hem eerst moet losmaken. De kat raakt gefascineerd door ´de baas´ en probeert de hondse trouw te begrijpen.
In dit verhaal komen alle kenmerken van Moeyaerts werk samen: het originele uitgangspunt, de beschrijving van indringend leed (niemand die dit verhaal heeft gelezen bindt nog een hond aan een boom), de acceptatie van de wetten van het leven (bijvoorbeeld dat katten muizen doden) en de unieke wijze waarop Moeyaert complexe gevoelens beschrijft.
In alle verhalen zien we Moeyaerts prachtige zinnen. Vaak beginnen zijn verhalen ermee. Het zijn zinnen die nieuwsgierig maken zoals ‘Bengels met lange tengels slapen slecht´ of ´Ik smacht, ik smacht. Dat doe ik. Zag je het?´
In zijn gedichten is Moeyaert nog compacter in het neerzetten van de gebeurtenissen en het omschrijven van gevoelens. Dat kan hij meesterlijk en in een altijd kloppend ritme.

Bart Moeyaert schrijft altijd mooi. Er staat geen woord teveel en geen woord te weinig. Alle verhalen en gedichten in het boek zijn van hoge kwaliteit, alsof hij het niet nodig had als schrijver te groeien. Dit boek komt uit als kinderboek, maar misstaat in geen enkele boekenkast. Jij en ik en alle andere kinderen is een bundel om te koesteren, een bundel over en voor het leven.

Jij en ik en alle andere kinderen
Bart Moeyaert

Querido, 2019 vierde druk

De afbeelding in de tekst is van Rotraut Susanne Berner, de afbeelding onder de tekst is gemaakt door Korneel Detailleur.