De Diamant van Banjarmasin - Arend van Dam

   

De Kinderboekenweek van 2020 staat in het teken van geschiedenis en dan ligt het voor hand Arend van Dam te vragen het kinderboekenweekgeschenk te schrijven. Van Dam is al ruim dertig jaar schrijver en heeft een groot aantal verhalende boeken over diverse perioden uit de geschiedenis op zijn naam. Hij heeft een unieke manier van vertellen waarin hij feit en fictie op een aantrekkelijke manier aan elkaar koppelt. Dit leverden hem diverse kinderboekenprijzen op: twee keer een Zilveren Griffel en de Thea Beckmanprijs. 
In De Diamant van Banjarmasin vertelt Van Dam acht verhalen uit het verleden. Hij begint bij zijn eigen verleden ‘want geschiedenis begint bij jezelf’. Als rode draad komt het aantekeningenboekje van de schrijver steeds terug en daarmee verbindt Van Dam de uiteenlopende verhalen aan elkaar. Van Dam begint bij de dag dat hij aan zijn vader vroeg wat hij deed toen het oorlog was. Uit het antwoord blijkt dat zijn vader geen echte held was en de toen tienjarige Van Dam vond dat jammer, hij had graag een echte held als vader willen hebben. ‘Iemand die heldendaden verricht zonder er zelf beter van te worden.’ Dan maar een verhaal vertellen over een held die in zijn boekenkast woont: Anton de Kom. De Kom, afkomstig uit Suriname vocht zijn hele leven tegen onrecht. Net als spin Anansi leerde hij de mensen dat monsters verslagen kunnen worden door samen te werken. Vervolgens schrijft Van Dam over verhalen die in onze taal wonen, zoals janhagel, nieuwsgierig aagje of brave Hendrik en dat leidt tot een verslag over het leven van Hendrik Jut en hoe de trieste afloop daarvan eindigde in een kermisattractie die zijn naam draagt.
Van Dam neemt de lezer met zijn associaties mee naar verschillende tijden en hij kiest vaak een verrassende invalshoek om zijn verhaal te vertellen. Zo laat hij de diamant uit zaal 1.17 in het Rijksmuseum aan het woord en speelt de neus van Amalia van Solms een belangrijke rol in de beantwoording van de vraag of je kunt liegen met verf. Er is een overkoepelend thema, ‘komen en gaan’ en de hoop welkom te zijn op een nieuwe plek, maar dit thema komt niet erg overtuigend uit de verf.
Van Dam is een bedreven verteller die schijnbaar moeiteloos de verschillende verhalen aan elkaar praat. Hij schrijft toegankelijk met soms een knipoog naar oude tijden, bijvoorbeeld door Amalia van Solms een ‘konterfeitsel van opzij’ te laten bestellen.
Het boekje is aantrekkelijk geïllustreerd Anne Stalinski die vorig jaar een Zilveren Penseel won. Op iedere pagina is een van haar zwart-wit illustraties geplaatst. Ze vormen een vrolijk commentaar op tekst.

De Diamant van Banjarmasin is een geslaagd en aantrekkelijk uitgegeven boekje met interessante en verrassende verhalen uit de geschiedenis.

Het kinderboekenweekgeschenk wordt tijdens de Kinderboekenweek (30september t/m 11 oktober) door de boekhandel cadeau gedaan bij besteding van ten minste € 12,50 aan kinderboeken.