De tunnel - Anna Woltz


Een nieuw boek van Anna Woltz is altijd iets om naar uit te kijken. Deze keer koos ze voor een verhaal in een historische setting, de Blitz in Londen in 1940. Ze schreef het boek voor jongeren vanaf een jaar of twaalf.
Woltz vertelt het verhaal van vier jonge mensen die elkaar onder uitzonderlijke omstandigheden ontmoeten. Tussen september 1940 en mei 1941 werd Londen zwaar gebombardeerd. Veel mensen zochten veiligheid in de ondergrondse en brachten daar dicht opeengepakt de nachten door. In deze setting, een tunnel van de ondergrondse, komen Ella, Jay, Quinn en de kleine Robbie dagelijks samen. Toeval heeft ze bij elkaar gebracht. Ella, die het verhaal vertelt, is veertien en voelt zich lelijk en niet de moeite waard. Ze heeft polio gehad en heeft als gevolg daarvan moeite met lopen. Jay, een opportunis, intrigeert Ella. Hij lijkt haar soms 'in kleur' te zien, als het meisje dat ze vroeger was. Maar hij is ook een profiteur die geld verdient aan andermans ellende en Ella’s broertje Robbie ronselt om klusjes voor hem te doen. En dan is er Quinn, of eigenlijk Lady Quintana die haar adellijke familie is ontvlucht en vast van plan is zich nuttig te maken en de oorlog niet over te laten aan ‘personen die toevallig een piemel hebben’.

De interactie tussen deze vier jonge mensen, waarvan drie pubers op zoek naar hun identiteit, beschrijft Woltz zoals alleen zij dat kan. De dialogen sprankelen, de beeldspraken zijn goed gekozen en de toon van het verhaal blijft licht. Hoewel de omstandigheden dreigend zijn, zijn het toch gewoon pubers die zich los willen maken van hun ouders en die worstelen met opborrelende seksuele gevoelens. Veel hiervan zal ook herkenbaar zijn voor de pubers van nu, al zijn er ook duidelijk dingen anders. Zo is het in de jaren veertig van de vorige eeuw ongebruikelijk om over seksualiteit te praten. Ella is dan ook geschokt dat Quinn dit wel doet en dat zij er ook iets vanaf lijkt te weten, bijvoorbeeld dat mannen en vrouwen op ‘ontelbare manieren’ in elkaar passen.
De broer van Quinn speelt ook een rol in het verhaal. Hij is naar Londen gegaan om daar te studeren en aan de invloed van zijn ouders te ontkomen. Subtiel beschrijft Woltz dat er ook andere redenen voor zijn vertrek waren.
Woltz deed grondig onderzoek naar de omstandigheden in Londen tijdens de Blitz. Het verhaal zit dan ook vol gebeurtenissen die deze bijzondere periode kenmerkt. Zoals de dagelijkse wachtrij voor de ondergrondse om op tijd een plaatsje te bemachtigen, de hulp aan ontheemde slachtoffers van de bombardementen en de grote klassenverschillen in de Britse maatschappij. Prachtig zijn ook de details die de schrijfster in haar verhaal verwerkt; zo moeten de mensen die hun toevlucht in de ondergrondse zoeken wel een kaartje kopen en blijven de metro’s tot elf uur ’s avonds gewoon volgens dienstregeling rijden.
Het is ook een verhaal met drama en dat weet de lezer vanaf de eerste bladzijde waar de verteller direct met de deur in valt: ’We zijn met z’n drieën nu. We waren met z’n vieren, maar één van ons gaat dood. Dat kun je maar beter weten.’ Deze aankondiging blijft als het zwaard van Damocles boven het verhaal hangen, een dreiging die past bij een verhaal waar de dood ieder moment kan toeslaan.

De tunnel is een indrukwekkend boek. Zowel de beklemming van de oorlog, als de levenslust van Ella, Robbie, Jay en Quinn blijven aan de lezer plakken. Wederom laat Anna Woltz zien dat zij een geweldige schrijfster is.

De tunnel
Anna Woltz
Querido, 2021