De meisjes - Annet Schaap

Er lag een zware last op de schouders van Annet Schaap na het onwaarschijnlijk grote succes van haar debuut Lampje. Er was weliswaar een prentenboek in 2019, maar dit was een bewerking van al eerder geschreven werk. Het wachten was op ‘de nieuwe Annet Schaap’. Vier jaar na Lampje waagt ze de sprong en presenteert haar tweede boek De meisjes.
Voor De meisjes liet Annet Schaap zich inspireren door zeven bekende sprookjes. Verwacht echter geen sprookjesboek, de schrijfster kiest haar eigen weg. Letterlijk. Waar sprookjes volgens velen levenswijsheden in beeldtaal omvatten, presenteert Annet Schaap haar persoonlijke levenservaring in gelaagde verhalen.

Zoals de titel aangeeft spelen meisjes de hoofdrol. Zij krijgen dan ook standaard in ieder sprookje de eerste zin. Daar lezen we of ze alleen zijn of met hun zusje, waar ze zich bevinden en wat ze doen. De ene keer plaatst Annet Schaap de meisjes in een sprookjesachtig verleden, andere keren leven ze in de echte wereld waar bijvoorbeeld een meisje met haar mobieltje in de hand boodschappen gaat brengen naar oma.
Klassieke sprookjes zijn duidelijk de inspiratiebron en de lezer herkent direct op welk sprookje de schrijfster haar stempel drukt. Verwacht echter geen gebaande paden. In de meeste sprookjes nemen de meisjes, soms na lange tijd, het initiatief en ontworstelen zich aan opgelegde verwachtingen. Of die acties ook gevolgd worden door ‘ze leefde nog lang en gelukkig’ blijft vaak in het midden. Annet Schaap speelt met de bekende sprookjesbeelden, maar maakt die ondergeschikt aan haar verhaal. Zo is de wolf nog slechts een herinnering aan zijn snode tegenhanger uit het sprookje en de heks uit Hans en Grietje vervangen door commerciële ondernemers.
Annet Schaap schrijft gelaagd, dat wil zeggen dat er veel achter en tussen de woorden sluimert. Veel meer dan in de sprookjes beschrijft ze wat de meisjes denken en voelen. Bij haar zijn de hoofdpersonages geen eenduidige platte karakters, maar meisjes van vlees en bloed met dromen, angsten, fantasie en plannen. Zo gaat de prinses met haar gouden bal op zoek naar een betere prins dan de kikker en neemt Belle het moeilijke besluit niet langer te doen wat van haar verwacht wordt. Niet alle verhalen lopen goed af. Zo wordt de schone slaapster nooit meer wakker en is het einde van het verhaal Koekjes zelfs cynisch te noemen.
In De meisjes laat Annet Schaap opnieuw zien dat ze een fantastische schrijfster is. Haar verhalen zitten vol kleine en grote grapjes, mooie wijsheden en verrassende woordkeuzes. Bondige uitspraken doen je regelmatig even in de lach schieten, zoals deze: ‘als het leven een gat heeft geslagen moet je dat ergens mee vullen, en de schijf van vijf helpt dan niet zo.’ of de opmerking ‘het leven is nu eenmaal geen sprookje’.
Serieuze passages zijn er ook, zoals deze alinea waarin de schrijfster de kern van het verhaal Wolf verwoordt:

‘Maar het gaat niet gebeuren, denkt ze. Niet op dat plaatje. De beul zal voor altijd blijven zwaaien en de man op het wiel zal de klap voor altijd aan zien komen. En vrezen, en gillen misschien. Al duizend jaar ligt hij daar vastgevroren in de tijd, te kijken naar een hamer die niet valt.
    Het gebeurt niet. Het gebeurt nooit.
    Misschien is dat wel een ergere straf.'

Annet Schaap heeft opnieuw een verrassend en prachtig boek geschreven. Echt literatuur zonder leeftijd. Nou ja, een ondergrens is er natuurlijk wel, maar een bovengrens zeker niet.

De meisjes
Annet Schaap (tekst en illustraties)
Querido, 2021