Mannetje Jas - Sieb Posthuma

In 2004 benaderde de NCRV-gids Sieb Posthuma (1960- 2014) met de vraag of hij een verhaal voor hun kerstnummer wilde maken. Posthuma zei ja en verzon Mannetje Jas. Het verhaal werd ook als zelfstandig prentenboek uitgegeven. Er werd zelfs een toneelstuk van gemaakt. Helaas was het boek een aantal jaren niet verkrijgbaar, tot nu.

Mannetje Jas heeft het altijd koud. Hij zit te bibberen naast zijn roodgloeiende kachels, hij rilt onder zijn elektrische dekens en hij durft niet naar buiten omdat het daar nog killer is dan binnen. Op een dag heeft het mannetje er genoeg van. Hij trekt drie lange onderbroeken aan, drie wollen hemden, bindt een warmwaterkruik op zijn buik, trekt daar vier dikke truien over aan en gaat op weg naar een jassenwinkel.
Het mannetje koopt drie mooie warme jassen, maar toch heeft hij nog het gevoel op de Noordpool te zijn. Dus gaat hij op zoek naar meer nog warmere jassen, die hij allemaal over elkaar aantrekt. Uiteindelijk heeft hij zoveel jassen aan dat hij zijn huisje niet meer in kan; de jassen zijn nu zijn huis. Mensen komen naar hem en zijn jassenhuis kijken en hij komt zelfs op de voorpagina van de krant.
Zijn leven neemt een verrassende wending als hij op een vrachtwagen wordt getakeld en meegenomen om hem voor te stellen aan Vrouwtje Jas. Al snel hebben ze warme gevoelens voor elkaar.

Posthuma vond het spannend om een verhaal zowel in tekst als in beeld te vertellen ‘Als je niet oppast wordt het vlek op vlek. Terwijl je natuurlijk wilt dat taal en tekening elkaar aanvullen, dat beide autonoom zijn.’ Daar is Posthuma goed in geslaagd. De tekst sprankelt en staat vol fijne woorden. Hij laat het mannetje koukleumen, klappertanden en beven in de tekst, terwijl we zien hoe de een na de andere jas wordt aangesleept.
Posthuma’s aantrekkelijk tekenstijl waarbij hij verschillende technieken gebruikt is tijdloos. Niet alleen de kleurrijke jassen zijn de moeite waard zorgvuldig te bekijken, ook de mensen die Mannetje Jas omringen zijn een feest om te bestuderen. Ze zijn vaak opmerkelijk gekleed en laten een breed scala aan gezichtsuitdrukkingen zien. Overigens is niet alleen de lezer toeschouwer, er kijkt op iedere pagina een vogeltje mee. Een fijn detail dat kleuters zeker zullen waarderen.
In het boek Sieb Posthuma Van toen tot hier en nu verder dat Joukje Akveld schreef over de kunstenaar en zijn werk ( Hoogland & Van Klaveren, 2013) vertelt Posthuma dat alles wat hij maakt altijd aan zijn eigen ervaringen raakt. In dit geval dat je iemand kunt ontmoeten, in vriendschap en liefde, die je kan verwarmen. Sieb vond liefde bij Ton, aan wie hij het boek mede opdroeg. Hij heeft even overwogen om het een verhaal over twee mannetjes te laten gaan, maar zag daarvan af omdat hij geen statement wilde afleggen.

Mannetje Jas is een vermakelijk en toegankelijk verhaal over een geslaagde zoektocht naar echte warmte.

Mannetje Jas
Sieb Posthuma
Querido, 2022 (vijfde druk), eerste druk 2006