9 tot 12 jaar
Gevaarlijk water - Marte Jongbloed
Dit jaar is het zeventig jaar geleden dat een van de ergste overstromingen in ons land plaatsvond. De herdenking van deze watersnoodramp was voor Marte Jongbloed de aanleiding om Gevaarlijk water te schrijver. Ze verdiepte zich in het onderwerp, sprak met ooggetuigen en verwerkte deze informatie in haar boek.
Hoofdpersoon is de twaalfjarige Maarten. Als het verhaal begint, op 31 januari, gaat hij zoals in die tijd gebruikelijk op zaterdagochtend naar school. Het stormt al flink, maar Maarten heeft andere dingen aan zijn hoofd: zijn afspraak in de middag met Geertje en zijn woede op klasgenoot Arie die zijn opstel heeft gestolen. Als Maarten thuis komt hebben zijn ouders het druk met het opkomende water. Moeder brengt spullen naar de bovenverdieping en vader zet vloedplanken op de dijk.
Maarten slaapt die nacht onrustig terwijl de storm steeds harder wordt. Als midden in de nacht de klokken luiden is het duidelijk dat de dijken het niet hebben gehouden. De familie vlucht naar de zolder. Langzaam maar zeker dringt de ernst van de situatie door. Ze zien dat het huis van de overburen kapot is en de buurvrouw zich vastklampt aan de schoorsteen, ze horen de meubels beneden in het huis tegen de muren klotsen en het is koud.
Als er een overvolle boot langs het huis vaart kan Maarten nog net mee. Hij belooft zijn familie om snel terug te komen met het bootje van zijn oom. Het lukt Maarten aan land te komen en de boot te vinden. Dan begint een moeilijke en gevaarlijke tocht.
Voor het verhaal begint informeert de schrijfster de lezer over de omvang van de ramp en de gevolgen, zoals de bouw van de Deltawerken. Ze voegt ook een waarschuwing toe: ‘Wetenschappers zeggen dat we het water toch nog goed in de gaten moeten houden, zodat we op tijd extra maatregelen kunnen nemen. Nu het klimaat verandert neemt de kans op overstromingen namelijk toe’.
Als het chronologisch vertelde verhaal begint weet de lezer dus al wat er staat te gebeuren, maar Maarten weet dat natuurlijk niet. Dat confronteert de lezer met het feit dat je nooit weet wanneer het noodlot zal toeslaan. Door mee te leven met Maartens herkenbare problemen, een vervelende klasgenoot en een kriebelende verliefdheid, verbindt de lezer zich met de hoofdpersoon. Door zijn ogen beleven we de ramp, waarvan de omvang langzaam maar zeker doordringt. Het grote gevaar en de ellende wordt voor het eerst duidelijk als de buurvrouw in nood verkeert en niemand kan helpen. Als Maarten eerst gered wordt, maar vervolgens weer het gevaar opzoekt om zijn familie te redden gebeurt er veel. De beschrijving daarvan is indringend, ondanks het weglaten van nare beschrijvende details. Jongbloed laat het aan de lezer om dat zelf in te vullen, bijvoorbeeld als er gefluisterd wordt dat een moeder haar kinderen heeft zien verdrinken of dat de vader van een klasgenoot levenloos aan de dakrand hangt.
Het verhaal is meer dan een opsomming van rampen, het is ook spannend. Lukt het Maarten zijn familie te redden en veilig aan land te brengen? En hoe vergaat het Maarten na de ramp?
Gevaarlijk water is een compact boek, ongeveer 100 bladzijden, dat historische feiten combineert met een spannend verhaal.
