Kleine Sofie en Lange Wapper - Els Pelgrom


Kleine Sofie en Lange Wapper is een van de drie boeken van Els Pelgrom (1934) waarvoor ze een Gouden Griffel kreeg (1985). Ook de illustraties van Thé Tjong-Khing vielen in de prijzen, hij ontving voor dit boek een Gouden Penseel. Het boek werd dit jaar opnieuw uitgegeven en het heeft niets van zijn schoonheid verloren.
Het verhaal gaat over de ernstig zieke Sofie. Ze ligt in bed en hoort in een koortsdroom haar kat Terror en haar speelgoed met elkaar fluisteren. Ze gaan een toneelstuk opvoeren dat gaat over Wat Er In Het Leven Te Koop Is. Sofie wil meedoen, want wat er in het leven te koop is wil ze graag weten, evenals het antwoord op de vraag wat er gebeurt als je dood bent. In het stuk spelen verder Beertje en Lange Wapper mee. Het achterdoek wordt afgerold door Domme August en de Dood. 
Met Sofie stapt de lezer het toneelstuk in waarvan Terror de regisseur is. Sofie maakt allerlei avonturen mee waarin ze vriendschap en loyaliteit ontmoet, maar ook opportunisme en onrechtvaardigheid; kortom alles wat het leven te bieden heeft.
Het einde van het verhaal is heftig. Sofie sterft en komt er zo achter wat er dan gebeurt.

Kleine Sofie en Lange Wapper is een verhaal met veel lagen. Je kunt het als een avonturenboek lezen, want Sofie en haar gezelschap maken veel mee. Ze ontmoeten onder andere de familie van Lange Wapper die in grote armoede leeft. Met een list weet Lange Wapper aan eten te komen voor het hele gezin. Op de jaarmarkt regelt Sofie een warme jas voor haar vriend Lange Wapper, maar moet daarvoor een verrassende prijs betalen. Ook komt Sofie in een heel speciaal tehuis terecht, verrast ze de koning tijdens een diner en vlucht ze met een schip de zee op.
De vriendschap tussen Sofie en Lange Wapper is hecht. Als Lange Wapper in de gevangenis komt zet Sopfie alles op alles om haar vriend daaruit te krijgen. Beertje daarentegen is aardig als dit kan, maar uiteindelijk blijkt hij een praatjesmaker die vooral aan zichzelf denkt. Bij het gezelschap voegt zich ook de levenslustige Annabella, een wulpse dame die vooral geïnteresseerd is in de man met de meeste invloed en geld, maar toch een warm hart heeft.
Onder de avonturen ligt een tweede laag met verwijzingen naar andere verhalen en de lezer met wat meer levenservaring dan Sofie zal beamen dat Terror erin slaagt het meisje een veelzijdig palet te tonen van wat er in het leven te koop is. Aan het einde van het toneelstuk wacht de dood en het antwoord wat er daarna komt. Pelgrom gaat het verdriet om Sofies dood niet uit de weg, maar geeft het boek toch een hoopvol einde.

De illustraties van Thé Tjong-Khing zijn tijdloos. De zwart-wittekeningen brengen de personages tot leven zoals alleen Thé dat kan en ook de omgeving waarin het verhaal zich afspeelt sluit perfect aan bij de tekst.

Kleine Sofie en Lange Wapper blijft een prachtig boek. Fijn dat het weert verkrijgbaar is!

Kleine Sofie en Lange Wapper
Els Pelgrom met illustraties van Thé Tjong-Khing
Luitingh- Sijthoff, 2023; eerste druk 1984

© Thé Tjong-Khing