12 tot 15 jaar
Wees welkom boven op mijn beste hoed - Daniel Billiet, Jos van Hest, Gil vander Heyden en Bette Westera
Poëzie toegankelijk maken voor middelbare scholieren blijkt een hele opgave. De ‘klassieke’ gedichten uit de canon hebben vaak een gedateerd taalgebruik en dat schrikt menigeen af. Vier dichters, Daniel Billiet, Jos van Hest, Gil vander Heyden en Bette Westera namen het initiatief om achttien iconische gedichten uit de Nederlandse letterkunde aan de moderne (jonge) lezer voor te stellen.
De keuze van de gedichten maakten ze gezamenlijk. Ze kozen gedichten uit verschillende perioden, het oudste gedicht is uit 1075 en het meest moderne gedicht is van vlak na de Tweede Wereldoorlog. Om de beurt introduceert een van de auteurs een klassiek gedicht. Dit kan een uitleg zijn over de inhoud of informatie over de schrijver, maar het kan ook een persoonlijk verhaal zijn. Vervolgens hebben de vier dichters elk een eigen gedicht geschreven dat geïnspireerd is op het oude werk. Dat kan over hetzelfde thema gaan, het kan een antwoord op de inhoud zijn of een spel met de vorm en stijl.
Neem bijvoorbeeld het gedicht Aan Rika van Piet Paaltjens (1835-1894) waarin de dichter beschrijft hoe hij in een passerende trein het meisje Rika ziet, spontaan verliefd wordt en in haar de liefde van zijn leven herkent. Paaltjens beschrijft in het gedicht Rika's schoonheid en richt zich dan tot haar met de woorden: ‘En waarom mij dan zo voorbijgesneld,/ En niet, als ’t weerlicht, ’t rijtuig opgerukt,/En om mijn hals uw armen vastgekneld,/ En op mijn mond uw lippen vastgedrukt?/
Bette Westera, die het gedicht introduceert, zet deze romantische dichter tegenover de nuchterheid die zij van huis uit meekreeg. In huize Westera bestond liefde op het eerste gezicht niet en eeuwige trouw was een mooi streven maar onrealistisch. Westera beschrijft hoe ze als veertienjarige moest lachen om de wijze waarop Paaltjens de romantische liefde op de hak neemt. De passage waarop hij zijn teleurstelling over Rika uit, riep bij haar de vraag op waarom hij dan niet zelf de deur van zijn rijtuig had opengerukt met alle gevolgen van dien. Tot slot verwijst Westera naar ander werk van Paaltjens waarin eveneens zijn zwartgallige humor tot uiting komt.
De gedichten die volgen laten zien dat de schrijvers zich door verschillende elementen uit Paaltjens gedicht hebben laten inspireren. Bij Daniel Billiet is dat het geluid van een trein, Bette Westera schrijft een moderne variant op het thema van Paaltjens gedicht, Gil vander Heyden speelt met de overdrijving die het gedicht van Paaltjens kenmerkt en Jos van Hest schreef een antwoord onder de titel Aan Piet waarin hij beschrijft hoe de ontmoeting tussen de dichter en Rika ook anders had kunnen verlopen.
Wees welkom boven op mijn beste hoed (een regel uit een gedicht van Constantijn Huygens) is een speelse inspirerende bundel die de klassieke gedichten een steuntje in de rug wil geven om ze toegankelijker te maken voor de jongeren van nu. Een geweldig boek om bij de poëzielessen op de middelbare school te gebruiken.
