15 jaar en ouder
Het meisje dat er niet mocht zijn - Wilma Geldof
‘ Toen ik nog niet wist dat ik een moffenkind was, wist ik het eigenlijk al. Ik heb altijd gevoeld dat mama en ik niet helemaal bij de wereld horen.
Maar nu weet ik het zeker.’
Het is 1961 als Ditte tijdens de geschiedenisles op de middelbare school de opdracht krijgt iemand te interviewen over de Tweede Wereldoorlog. Het is een opdracht die in koppels moet worden uitgevoerd en Ditte gaat het samen doen met haar klasgenoot Rivka, een bruisende meid met een Joodse achtergrond. Ditte ziet huizenhoog op tegen de opdracht, want bij haar thuis wordt nooit over de oorlog gepraat. Waar ook niet over gepraat wordt is Dittes vader. De schoolopdracht zet een en ander in gang en Ditte gaat op onderzoek uit. Ze vindt twee brieven en een foto van haar zwangere moeder aan de arm van een Duitse soldaat.
Het verhaal van Ditte wordt afgewisseld met het verhaal van haar moeder Nora. Haar volgen we van februari 1943 (ze is dan zeventien) tot december 1945. Als Nora een klusje doet voor het verzet dreigt een Duitse soldaat een en ander te ontdekken. Om hem af te leiden neemt Nora de uitnodiging aan samen iets te gaan drinken. De soldaat heet Dieter en blijkt een galante leuke jongen, heel anders dan de jongens van het pleintje. Nora wordt verliefd en zwanger.
Wilma Geldof geeft in haar boek een overtuigend tijdsbeeld van zowel de jaren zestig als van de laatste oorlogsjaren. Geldof schreef eerder al twee indrukwekkende boeken over de Tweede Wereldoorlog: Elke dag een druppel gif en Het meisje met de vlechtjes. De verhalen uit deze boeken raken ook even dit verhaal, maar dat is een detail.
Het meisje dat er niet mocht zijn gaat over goed en fout en hoe daar in en na de oorlog naar gekeken werd. Nora vindt dat haar enige fout is dat ze verliefd werd op een Duitser, maar haar omgeving brandmerkt haar als moffenmeid en behandelt haar ook zo. En niet alleen haar, ook haar dochter wordt erop aangekeken een kind van een Duitser te zijn.
Dittes verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van het Eichmanproces. Het is een tijd dat er eindelijk meer aandacht voor de Jodenvervolging komt. Dat thema wordt versterkt door de vriendschap die ontstaat tussen Rivka en Ditte. Rivka heeft als baby de Holocaust overleeft, maar haar familie is vermoord. Ditte is bang dat ze niet goed genoeg is om Rivka’s vriendin te kunnen zijn. Zo staan de meiden voor de vraag of ook zij de oorlog hun vriendschap laten bepalen.
Het boek leest als een trein en is slim opgebouwd. De verhalen van Ditte en haar moeder wisselen elkaar op goed gekozen momenten af en zo houdt de schrijfster de spanning vast. Het is mooi dat Geldof dingen niet romantiseert. Zo is Nora’s Dieter niet alleen een aardige jongen, maar ook een oprechte aanhanger van Hitler en zijn ideeën. Het is een genuanceerd verhaal waarbij de lezer verschillende kanten van de geschiedenis te zien krijgt. Geldof heeft voor dit verhaal uitgebreid historisch onderzoek gedaan en zich ook verdiept in het oorlogsverleden van de stad Haarlem, waar het verhaal zich afspeelt.
Het meisje dat er niet mocht zijn is een prachtige historische jeugdroman die makkelijk wegleest. Het boek is goed geschreven, genuanceerd en slim opgebouwd. De inhoud zet aan tot nadenken over schuld, straf, genoegdoening, liefde, loyaliteit en vergeving.
.jpg)
