Oorlogsgeheimen - Jacques Vriens


´Wat doe je eigenlijk als je samen verkering hebt?´
´Gewoon samen spelen, voor elkaar opkomen als je gepest wordt, altijd eerlijk tegen elkaar zijn en elkaar geheimen vertellen. Echte grote geheimen, die je nooit mag verraden aan iemand anders, dat is pas echt verkering´
.

De elfjarige Tuur en zijn klasgenootje Maartje krijgen verkering in een bijzondere tijd, najaar 1943. Tuur woont al zijn hele leven in Zuid-Limburg, Maartje is een half jaar geleden in het Limburgse dorp komen wonen bij haar oom en tante. Ze komt uit IJmuiden, maar daar werd het te gevaarlijk.
Tuur zit er een beetje over in of hij wel een goed geheim heeft om met zijn vriendinnetje te delen, kan hij met haar bespreken dat hij meer weet over de Engelse piloot die boven hun dorp is neergeschoten?
Hij is niet voorbereid op het grote geheim dat Maartje met hem deelt, ze is Joods en ternauwernood ontsnapt uit de Hollandse Schouwburg in Amsterdam. Waar haar ouders en haar broertje zijn weet ze niet.
De oorlog sluipt steeds meer het leven van Tuur in: er wordt partij gekozen en mensen zijn in levensgevaar, wie is te vertrouwen en wie niet?

Oorlogsgeheimen is een realistisch boek over de Tweede Wereldoorlog bedoelt voor kinderen vanaf een jaar of tien. Vriens vlecht in het verhaal de nodige informatie om de lezers uitleg te geven over deze periode. Soms gebruikt hij daarvoor een terugblik en laat Tuur bijvoorbeeld mijmeren over ´de oorlog´, soms wordt er in een dialoog iets uitgelegd en Vriens laat het verhaal voor zich spreken, bijvoorbeeld als de kinderen onderling over NSB-ers en Joden praten.
Het boek heeft twee verhaallijnen, de ontluikende liefde tussen Tuur en Maartje en de invloed van de oorlog op het dorpsleven. Lange tijd lijkt het vooral een spannend oorlogsverhaal te zijn met wat uitleg over de historische achtergrond. Maar het verhaal grijpt je naar de strot als Leo, de oudere broer van Tuur, en Maartje echt gevaar lopen en ook de lezer met de grimmige werkelijkheid van de Tweede Wereldoorlog wordt geconfronteerd.
Het boek heeft een ontroerend einde en Vriens sluit af met een nawoord waarin hij waarschuwt: ´laat je vooral niet van de wijs brengen door domme opmerkingen over mensen die anders zijn. Anders van huidskleur, afkomst, geloof of in hun gedrag. Want daar beginnen alle oorlogen mee. Probeer vooral zelf na te denken.´

Oorlogsgeheimen
Jacques Vriens
Holkema & Warendorf, 2007 Eenmalige jubileumuitgave 2011