Koning van Katoren - Jan Terlouw


December 2012, de 58e druk van Koning van Katoren geschreven door Jan Terlouw ligt voor me. Het is de filmeditie met de hoofdrolspelers op de kaft. De inhoud is het boek dat Terlouw in 1971 schreef en waarvoor hij een jaar later de Gouden Griffel kreeg.
Het verhaal begint in een bijzondere nacht. De nacht dat de koning van Katoren sterft en Stach wordt geboren. De ministers van Katoren beloven de opvolging van de koning snel te regelen maar daar komt niets van terecht:´ de zes ministers zaten al spoedig zo vast aan hun zetels als een oor aan een hoofd´.
Stach groeit op bij zijn oom Gervaas, een´dienstbaar´ man die op het paleis werkt. Gervaas wordt misselijk van zijn eigen onderdanigheid en hij besluit Stach op te voeden tot een vrijmoedig mens.
Als Stach 17 jaar is,´precies de leeftijd waarop je alle reuzen, draken en heksen aan kunt´, vraagt hij de ministers wat hij moet doen om koning van Katoren te worden. De ministers besluiten dat Stach zeven opdrachten tot een goed einde moet brengen. Ze zijn niet van plan om het hem makkelijk te maken.

Terlouw, prominent lid van D´66, weet een aantal maatschappelijke thema´s in een mooi verhaal te stoppen. Achter de sprookjesfaçade schuilen politieke thema´s uit de jaren zeventig: geluidsoverlast, milieuvervuiling en onenigheid in de kerk bijvoorbeeld. Terlouw verpakt deze thema´s in een tijdloos sprookje waarin Stach onder andere de krijsende vogels in Decibel laat verstommen, een smerig walmende draak in Smook verslaat en schuifelende kerken in Uikumene tot stilstand brengt. Terlouw verstaat de kunst om zijn politieke idealen uit te dragen in een verhaal zonder dat het belerend wordt. Menig kind zal alleen het spannende, goed geschreven verhaal lezen en er geen maatschappelijke relevantie in zien. Het verhaal kent ook humor. De zes ministers die ieder in hun eigen eenzijdigheid zijn doorgeschoten zijn grappig, zoals minister Regtoe die het departement van Eerlijkheid beheert. Jarenlang heeft hij erover getobd of je wel ´geachte heer´ boven een brief kunt zetten als je de man absoluut niet acht:´Hij heeft het eens geprobeerd met ´vervelende klier´, maar dat gaf grote moeilijkheden.´
Natuurlijk kent dit sprookje een gelukkige afloop en wordt Stach niet alleen koning, maar vindt hij ook de liefde van zijn leven.

In 2007 schreef Terlouw een vervolg: Zoektocht in Katoren. In dit boek trekt de naïeve geitenhoeder Koss door Katoren waar hij heel wat tegenkomt dat volgens hem niet deugt. Als hij in actie komt belandt hij in de gevangenis en grijpt koning Stach in.

Koning van Katoren
Jan Terlouw

Lemniscaat, 2012