Abeltje en De A van Abeltje - Annie M.G.Schmidt


 

Abeltje was het eerste prozakinderboek dat Schmidt uitbracht. Oorspronkelijk was het als hoorspel voor de radio geschreven, het boek kwam in 1953 uit met illustraties van Wim Bijmoer. Het boek was een groot succes en kreeg in 1955 een vervolg: De A van Abeltje, eveneens door Wim Bijmoer geïllustreerd.
Vanaf de 15e druk (1980) worden beide boeken uitgegeven met illustraties van The Tjong Khing en ter gelegenheid van het feestjaar zijn de beide Abeltjeverhalen in een omnibus uitgegeven.

In het eerste verhaal gaat Abeltje aan het werk als liftjongen in het pas geopende warenhuis Knots. Zijn lift heeft één knop die ´nergens voor is´ en Abeltje kan de verleiding niet weerstaan er op te drukken, met als gevolg dat de lift het warenhuis uitvliegt en pijlsnel hoger en hoger de lucht in gaat. Zo begint het avontuur van Abeltje en zijn reisgenoten met de vliegende lift.
Zijn reisgenoten zijn het meisje Laura, zanglerares juffrouw Klaterhoen en meneer Tump, verkoper van mottenballen. De lift brengt hen in New York, waar Abeltje wordt aangezien voor de lang vermiste zoon van een rijke dame, de volgende stop is Perugona waar meneer Tump het tot president brengt, om uiteindelijk via Nieuw Zeeland weer thuis te komen.
Het tweede verhaal over Abeltje en zijn vrienden begint op de kermis waar Laura verdwijnt na een goocheltruc. In een woonwagen gaan Juffrouw Klaterhoen, meneer Tump en Abeltje op zoek naar haar. Is Laura ontvoerd door een tijgertemmer, of zit ze opgesloten in een molen? En waarom zou iemand Laura willen ontvoeren? Er worden heel wat avonturen beleeft alvorens Laura, en haar konijn, weer veilig zijn.

Bij herlezing van de Abeltje-boeken valt op dat je nergens het gevoel krijgt een debuut te lezen. Dit eerste boek van Annie Schmidt is al direct een topper. Beide verhalen staan bol van de fantasie, wat Abeltje en zijn vrienden meemaken ligt nergens voor de hand, de verhaallijnen zijn spannend, er zit vaart in het verhaal en als er veel tegelijk gebeurt vat Schmidt dat, bijna onopvallend, even samen en verliest zo geen moment de aandacht van haar lezers.
Het idee met een lift weg te vliegen is ook door Roald Dahl gebruikt in zijn bekende boek Sjakie en de grote glazen lift. Schmidt heeft het idee in ieder geval niet van hem, want zijn boek kwam zo´n twintig jaar later uit. Maar wellicht heeft Dahl het idee wel van haar, Abeltje werd, onder andere, in het Noors vertaald, een taal die Dahl vloeiend sprak.

Het eerste boek over Abeltje werd in 1998 verfilmd, deze film werd ook als televisieserie uitgezonden.
Het verhaal is ook als luisterboek verkrijgbaar, het wordt voorgelezen door de zoon van Annie Schmidt, Flip van Duijn.

Abeltje & De A van Abeltje
Annie M.G. Schmidt (tekst) en The Tjong Khing (ill)
Querido, 2011