Laat een boodschap achter in het zand - Bibi Dumon Tak

 4:45 door susan *   18 okt. 2018 14:45 bijgewerkt ]



Bibi Dumon Tak en Annemarie van Haeringen zijn de hertoginnen van de kinderliteratuur. Het werk van beide dames is al vaak bekroond met prestigieuze prijzen. Dit najaar kreeg Dumon Tak de grootste prijs die een kinderboekenauteur kan krijgen: de Theo Thijssenprijs. 
Dumon Tak en Van Haeringen werken graag samen en dat leverde al de prachtige boeken Siens hemel en Ik wil ook! op. 
    Dumon Tak is een veelzijdig schrijfster. Ze schrijft prentenboeken, fictie en non-fictie. Vooral in dit laatste genre valt haar werk op. Ze weet lezers op een unieke en aantrekkelijke manier te informeren. Een boek van Dumon Tak is nooit saai. 
Voor haar nieuwe informatieve kinderboek koos ze voor een andere aanpak (‘ik wil mijzelf blijven uitdagen’) en dat werd poëzie. En zo kunnen we een nieuw genre aan de jeugdliteratuur toevoegen: informatieve poëzie. 

Laat een boodschap achter in het zand gaat over evenhoevige dieren, dat zijn alle dieren met twee of vier tenen (‘heb je drie tenen, zoals de tapir, dan mag je niet in dit boek.’) De gekozen vorm beperkt de schrijfster omdat gedichten zich niet lenen voor veel uitleg. Daarom kiest Dumon Tak voor een kenmerkende eigenschap van het dier en neemt dat als uitgangspunt. Bij de giraf is dat bijvoorbeeld zijn sterke hart: ’De giraf heeft een hart/ als een katapult./ Bij iedere slag /schiet het bloed,/ dat suist, dat giert, dat brult,/ door die eindeloze nek naar boven/ via aderen, vuistdik,/ en zo sterk als een ankertouw.’ 

    Dumon Taks poëzie is ritmisch, met mooie beelden en is ook vaak grappig. Ze speelt met de vorm en is daarin bijzonder origineel. Zo chat het wild zwijn met zijn tamme zus, stuurt de Kaapse buffel een ingezonden mededeling, interviewt de dikdik (live) voor Radio Impala een nijlpaard, plaatst de wilde kameel een contactadvertentie en houdt de tapir een spreekbeurt (en staat hij daarmee toch in een boek over evenhoevigen). 
Dumon Tak heeft altijd oog voor bijzondere verhalen, bijvoorbeeld het bizarre lot van de laatste Pyrenese steenbok Celia die overleed in een natuurpark. We lezen haar overlijdensadvertentie: ‘Door een noodlottig ongeval-/ een omgewaaide boom verbrijzelde haar kop- / kwam onze laatse Pyrenese steenbok om het leven,/ de Capra pyrenaica is bij dezen op.// (...) ‘Celia hield van gras, mos en kruiden./ '
Ontroerend is het gedicht De vicuña, spreek uit : vikoenja. Dit lichtvoetige dier dat ‘langs de hemel kan rennen’ omdat hij kan ademen in ijle lucht wordt gevraagd de groeten te doen: ‘Wij hadden namelijk iemand lief/ die daar voorgoed is heen gegaan.’ We zien het dier langs de hemel zweven, een hemel waarin een maan met mooi gestifte lippen staat en een sterretje met een bril. Het zijn subtiele verwijzingen naar de geliefden waarvan de makers van het boek afscheid moesten nemen. 

Annemarie van Haeringen heeft opnieuw prachtig werk gemaakt. Haar illustraties zijn vindingrijke, creatieve en beeldschone antwoorden op de woorden van Dumon Tak. 
Zo verschuilt de kleine kantjil zich in weelderig groen, lijkt de bijna uitgestorven oryx al uitgegumd, loopt de wilde kameelman gedreven door zijn brandende liefde bovenlangs de pagina en heeft het grootste landdier dat er bestaat natuurlijk erg veel ruimte nodig. Voor wie nog twijfelt aan de originaliteit van Van Haeringen moet nog eens goed naar de kaft kijken. 

Laat een boodschap achter in het zand is een adembenemend mooi boek. Zowel Dumon Tak als Van Haeringen leveren topwerk. Kopen dat boek! 

Laat een boodschap achter in het zand 
Bibi Dumon Tak (tekst) en Annemarie van Haeringen (illustraties) 


Querido, 2018  

© Annemarie van Haeringen