9 tot 12 jaar
Code Kattenkruid - Jacques Vriens
Dat Jacques Vriens een boek schrijft over een opa en zijn kleinzoon is op zich niet verrassend. Vriens is zelf opa en dus ligt het voor de hand dat de schrijver daar inspiratie aan ontleent. Maar Vriens voegt er een bijzonder element aan toe: de dood. De opa van de dertienjarige Stijn is een grappige, stoere, eigenwijze en lieve man, die soms lomp uit de hoek kan komen. Zo ook op de dag dat Stijn bij opa binnenstapt en zijn hele familie in de woonkamer aantreft. ‘Hoi Stijn’ begroet opa hem ‘ik ga dood, maar nu nog niet.’ Opa heeft kanker. Hij wil geen chemokuren en als het einde nadert wil hij euthanasie. Met deze keuzes zijn niet alle familieleden het eens. Ze vinden het ook geen goed idee dat opa en Stijn de driedaagse fietstocht gaan maken die ze al gepland hebben. Maar Stijn en opa zetten door. Er worden compromissen gesloten, een elektrische fiets aangeschaft en afspraken gemaakt over regelmatig contact en hulp als dat nodig is.
Het worden drie bijzondere dagen met mooie kleine avonturen. Stijn heeft fijne gesprekken met opa, ze hebben lol, delen hun verdriet en ze kunnen ook heel goed samen stil zijn.
Na de tocht gaat opa’s gezondheid steeds meer achteruit. De dag van het definitieve afscheid breekt aan. Stijn is erbij als opa overlijdt.
Code Kattenkruid is een prachtig boek. Vriens schrijft bijzonder mooi over de naderende dood van een geliefde en de vele emoties die dat oproept. Er is ongeloof, woede, verdriet en bezorgdheid en ook openhartigheid, warmte en veel liefde. Vriens weet al die emoties goed te doceren en is erin geslaagd een licht verhaal te schrijven dat wel volledig recht doet aan de ernst van de situatie. Opa gaat weliswaar ‘vrolijk dood’, maar niet zonder verdriet en niet zonder afscheid te nemen. Opa is een nuchtere man, die met humor het beste van de situatie wil maken. Prachtig en eerlijk wordt de euthanasie beschreven. Echt fijn dat kinderen dit kunnen lezen, dat neemt vast veel angst weg. In een nawoord legt Vriens nog het een en ander uit over euthanasie, bijvoorbeeld hoe het geregeld is en dat er ook mensen tegen zijn.
Het enige minpuntje is de kaft van het boek, die geen recht doet aan dit prachtige verhaal. De stockfoto laat een opa zien die niet lijkt op de beschrijving van opa in het boek en het kind dat erbij staat oogt nogal jong voor een dertienjarige. En dan die lelijke opdringerige letters die over de foto heen zijn geplaatst. Dit verhaal verdient beter.
Code Kattenkruid is een prachtig eerlijk en ook vrolijk verhaal over de bijzondere periode waarin kleinkind en opa afscheid van elkaar moeten nemen.
