Alfabet - Charlotte Dematons


Illustratrice Charlotte Dematons is vooral bekend van haar woordloze prentenboeken De gele ballon (2003) Sinterklaas (2007) en Nederland 2013). Daarnaast illustreert ze ook werk van anderen, zoals onlangs een boek van Dolf Verroen. In 2005 maakte zij illustraties bij alle sprookjes van Grimm en kreeg hiervoor een Zilveren Penseel. Haar werk viel vaker in de prijzen, zo kreeg ze ook penselen voor Sinterklaas (goud) en Nederland (zilver).
Na het succes van Nederland duurde het lang voor Dematons zich weer aan een groot project waagde. Maar nu is er het prentenboek Alfabet, een boek zonder woorden waaraan ze drie jaar werkte.

Het uitgangspunt voor dit immense project is simpel: voor iedere letter een spread maken waar alleen dingen te zien zijn die met een specifieke letter van het alfabet beginnen. Nu houdt Dematons niet van half werk en dus pakte ze het grondig aan. Eerst verzamelde ze lijsten met woorden die in het boek verbeeld zouden kunnen worden. Daarbij moest ze keuzes maken en dilemma’s oplossen. Zo is er de vraag of een paarse aubergine bij de p van paars hoort of bij de a van aubergine? Of de vraag is friet patat, of patat friet? Is een teckel een hond, of een teckel? Dematons maakte haar keuzes en besloot voorwerpen met vaste kleuren onder de beginletter van hun soortnaam te zetten, ze tekende zowel patat als friet en dieren met bekende ondersoorten werden op hun ondersoortnaam gerubriceerd. Soms worden dieren wel onder hun overkoepelend etiket afgebeeld, maar dan zijn ze niet herkenbaar als een bestaande soort. We zien bijvoorbeeld gebreide apen of blauwe uilen.
Vervolgens kwam de uitdaging van de compositie. Ook daar heeft Dematons over nagedacht. Zo wisselt ze drukke volle pagina’s af met rustige afbeeldingen en ook kiest ze zorgvuldig haar perspectief.
Tenslotte ging ze op zoek naar een verbindend element dat lezers uitdaagt extra goed naar de tekeningen te kijken. Dat werd de letterdief die we op de kaft zien. Hij is op iedere pagina te vinden waar hij een briefje met een letter steelt en een voorwerp.
De doordachte keuzes van Dematons, gecombineerd met haar zorgvuldigheid en oog voor detail heeft een magnifiek boek opgeleverd. Een kijk- en zoekboek zoals alleen zij dat kan maken.

 

Echt ieder voorwerp op een pagina heeft dezelfde beginletter. Ze zijn allemaal met oog voor detail getekend, want Dematons vindt het belangrijk dat alles klopt. We zien bijvoorbeeld Sinterklaas in een smoking geassisteerd door een schaap met een speldenkussen en stropdassen aan zijn arm en aan hun voeten zit een siamees. Of neem een hoekje van de p-pagina. Daar zien we een spelletje (Pim Pam Pet), een paardenpuzzel, een peuk, een pissebed een pioenroos, een paardenposter en een petunia. De pagina met de meeste woorden is de k, een kleuterklas die kerstfeest viert. Maar niet alle pagina’s zijn zo vol, er zijn ook rustige pagina’s, bijvoorbeeld de e-pagina waar eierdooiers de overzichtelijke compositie bepalen.
Dematons beeldt niet zomaar de gekozen voorwerpen af, er gebeurt ook veel en vaak ook grappige dingen. Zo ligt een tyrannosaurus rex op een tandartsstoel, poseert een forel op de rand van een frietfontein of spelen monsters een potje midgetgolf.

Wie echt niets wil missen kan een gratis app downloaden die met behulp van de camera alle woorden zichtbaar maakt. Ook is er een website waarop alle woorden staan die Dematons heeft weergegeven en de plaats waar die te vinden zijn. Deze website biedt ook verschillende mogelijkheden om op een digibord te gebruiken.

Alfabet is een boek voor alle leeftijden en staat garant voor uren kijk-en puzzelplezier. Een creatief, kunstzinnig, origineel, grappig en toegankelijk boek zoals dat maar zelden gemaakt wordt. Echt een boek dat het verdient de winkels uit te vliegen en te landen op salontafels, leeshoeken, wachtkamers en klaslokalen.

Alfabet
Charlotte Dematons
Hoogland & Van klaveren, 2020