12 tot 15 jaar
Twee fonkelrode sterren in de blinkend witte sneeuw - Davide Morosinotto
Vorig jaar gonsde ineens de naam van de Italiaanse schrijver Davide Morosinotto door kinderboekenland. Zijn boek Het mysterieuze horloge van Walker & Dawn werd alom lovend besproken en het boek kreeg van de griffeljury een Vlag en Wimpel. Twee fonkelrode sterren in de blinkend witte sneeuw is het tweede jeugdboek van deze schrijver dat is vertaald. Het is een lijvig boek (ruim 500 bladzijden) en dat komt deels door de bijzondere vormgeving waarin volop ruimte is voor afbeeldingen van documenten, kaarten, foto’s en krantenknipsels.
Het verhaal speelt zich af tussen juni en september in het jaar 1941. De dertienjarige tweeling Nadja en Viktor wonen met hun ouders in Leningrad. Hun ouders werken bij de Hermitage en zijn druk om kunstwerken in veiligheid te brengen omdat het Duitse leger de stad nadert. Als de situatie verslechtert moet de tweeling op last van de overheid de stad verlaten. Alle kinderen zullen per trein naar veilig gebied vervoerd worden.
Nadja en Viktor komen in verschillende treinen terecht. Nadja’s trein blijft op een zijspoor in de buurt van Leningrad staan en Viktor reist 2000 kilometer verder naar een kolchoz in Tatarstan. Als Viktor het bericht hoort dat Nadja’s trein gebombardeerd is en er geen overlevenden zijn weigert hij dat te geloven. Hij ontsnapt met een aantal andere kinderen uit de kolchoz en gaat op weg naar Leningrad. Nadja ondertussen komt op het forteiland Oresjek in het Ladomeer terecht. Een handjevol Russische militairen en het kleine groepje waarmee Nadja naar het eiland is gevlucht proberen stand te houden tegen de oprukkende Duitsers.
Morosinotto heeft voor dit boek geen makkelijk onderwerp gekozen. Het beleg van Leningrad verliep dramatisch, zowel voor de Russen als voor de Duitsers, er vielen meer dan een miljoen burgerdoden. De schrijver koos voor dit onderwerp vanuit een persoonlijke beweegreden. Zijn grootvader werd als jonge man naar het Russische front gestuurd en hij was een van de weinige Italianen die dat overleefde. Morosinotto wilde de wreedheid van deze oorlog laten zien, maar wel op een behapbare manier.
In het verhaal komt veel ellende voor: bittere kou, honger, bombardementen, talloze lijken en de dood van geliefde mensen. Toch is het geen deprimerend verhaal, in tegendeel, het is een avontuurlijk boek dat makkelijk wegleest, mede door zijn doordachte en uitgekiende opbouw. De lezer leest mee in de dagboekschriftjes die Nadja en Viktor voor elkaar bijhouden. Omdat ze elkaars beste vrienden zijn schrijven ze openhartig. Er leest naast de lezer nog iemand mee, een Volkscommissaris voor binnenlandse zaken die de schriftjes in 1946 in handen heeft gekregen en op grond van de tekst moet beoordelen of Nadja en Viktor staatsgevaarlijk zijn. Hij plaatst opmerkingen in de kantlijn en zo weet de lezer hoe hij tegen de zaken aankijkt.
De schrijver weet historische gebeurtenissen pakkend te verwerken in zijn verhaal. Naast de oorlogshandelingen speelt ook het leven onder Stalin een belangrijke rol en raken de hoofdrolspelers betrokken bij de machtsstrijd aan de top van de communistische partij.
Het boek leest als een trein. Morosinotto is echt een verteller die de lezer het verhaal intrekt en hem pas weer los laat als het verhaal verteld is. Omdat hij geen droevig boek wilde schrijven, maar een verhaal waar levenskracht en positiviteit uitspreek staat niet de ellende op de voorgrond. Menselijkheid en doorzettingsvermogen zijn belangrijke thema's in het boek. Als Morisinotto een nare gebeurtenis beschrijft leidt hij deze vaak eerst in door de rampspoed aan te kondigen voor het beschreven wordt. Deze vorm werkt goed en doet niets af aan de spanningsboog.
Het boek sluit af met een nawoord waarin de schrijver aangeeft wat verzonnen is en wat op waarheid berust. Ook geeft hij uitleg over ‘dingen die je je misschien afvroeg tijdens het lezen van dit boek’. Zo komt aan de orde wat de CCCP is, wat witte nachten zijn en wat een izba is.
Twee fonkelrode sterren in de blinkend witte sneeuw is een mooie historische avonturenroman die je in een keer uit wil lezen.
