Hele verhalen voor een halve soldaat - Benny Lindelauf


De titel Hele verhalen voor een halve soldaat lijkt te verwijzen naar het boek Hoe Tortot zijn vissenhart verloor dat Benny Lindelauf en Ludwig Volbeda in 2016 uitbrachten en dat alom lovend werd ontvangen. Je kunt dit nieuwe boek als een prequel zien, maar het is ook heel goed te lezen op zichzelf.
Hele verhalen voor een halve soldaat is een knap opgebouwde raamvertelling.
Er zijn zes broers, of zoals Lindelauf schrijft ‘Vijf broers had Oudstebroer, allemaal jonger dan hij’. Op een dag krijgt Oudstebroer een brief van het ministerie van Oorlog waarin hij opgeroepen wordt zich te melden als soldaat. Hij vervoegt bij zich bij grenspost 7787 waar een eenzame grenswacht om de (verplichte) gift voor de Vrede vraagt. Oudstebroer heeft niets van waarde, dat heeft hij achtergelaten bij Jongstebroer. Maar hij kan wel een verhaal vertellen, precies het verhaal dat de grenswachter nodig heeft.
Vijf Oudstebroers passeren de grenswacht op weg naar de oorlog en alle vijf lossen ze hun schuld af met een verhaal. Als ten slotte ook Jongstebroer zich meldt loopt het anders, de grenswacht wil van hem een speciale gift en niets anders.

De verhalen die de broers vertellen krijgen alle ruimte. Het zijn verhalen die aansluiten bij het karakter van de vertellende broer en bij de behoefte van de grenswacht. Heeft de grenswacht het bloedheet dan vertelt Tweede Oudstebroer, een zorgzaam type, een verhaal over twee broers waarvan de een kou en onbekend gevaar trotseert om de ander te redden. Als de grenswacht overvallen wordt door de nutteloosheid van zijn taak vraagt hij om een lang verhaal, ‘lang genoeg om me te doen vergeten waar ik ben en wat ik hier doe.’ Vijfde Oudstebroer kiest dan voor het verhaal over Zetta Schmetterling die altijd klein zal blijven en verkocht wordt aan een poppenspeler om als levende marionet de keizer in te palmen; het beslaat 60 pagina’s.
Alle verhalen zijn prachtig geschreven en heel beeldend. Zo beschrijft Lindelauf de weeskinderen in het onooglijke godverlaten dorp Badoum als ‘galg-en rad-kinderen, oog-om- tandkinderen, dieven, afpersers en moordenaars in de dop’. Of neem de brieven van het oorlogsministerie die druipen van het cynisme:‘ GOED nieuws! De vrede is BINNEN HANDBEREIK! ELKE DAG kan het gebeuren! En anders een kwestie van een week. HOOGUIT!’ en ook zijn beschrijvingen van de omgeving zijn geweldig, zo is het meer van Duizend Vadem zó diep, dat als je er een baby in zou werpen, het kind een stokoude man geworden is tegen de tijd dat hij de bodem bereikt. De schrijver grossiert in prachtige zinnen die de taalliefhebber zal doen spinnen als een kat. Lindelauf is nog altijd de rasverteller die we kennen uit zijn eerdere boeken.
De structuur van het boek zit knap in elkaar, iets dat vooral bij het herlezen van het verhaal opvalt als er details op zijn plaatst vallen.

Volbeda illustreerde dit boek niet zo uitbundig als hun eerste boek dat bomvol gedetailleerde zwart-wittekeningen stond. Deze keer krijgt de lezer veel prachtige landschappen in stemmige rustige kleuren. De gedetailleerde tekeningen ontbreken echter niet, Volbeda laat bijvoorbeeld ook een sierkast gevuld met beeldjes zien en brieven die nooit zullen aankomen. 

Hele verhalen voor een halve soldaat is een van de mooiste boeken van dit jaar.

Hele verhalen voor een halve soldaat
Benny Lindelauf met illustraties van Ludwig Volbeda

Querido, 2020