Het Kerstvarken - J.K.Rowling

Na het enorme succes van de Harry Potter-serie waagde J.K.Rowling zich geruime niet aan het schrijven van een kinderboek. Er waren wel verschillende gelegenheidsuitgaven, waaronder het verhaal van de Ickabog. Nu is er dan eindelijk na bijna vijftien jaar een nieuw kinderboek van de succesvolle Britse schrijfster, een kerstverhaal.

Jacks lievelingsknuffel is UV, een groezelig varken met een ‘interessante geur’ waarmee Jack al zijn leven lang lief en leed deelt. Als zijn stiefzusje de knuffel uit een rijdende auto gooit en deze niet meer terug te vinden is, is het verdriet groot. Een nieuw knuffelvarken kan dit niet goedmaken. Jack neemt zich voor als iedereen slaapt het huis uit te sluipen en langs de snelweg opnieuw naar UV te gaan zoeken.
Het loopt anders. Het is namelijk kerstavond en er hangt magie in de lucht. ’s Nachts komen verschillende voorwerpen in Jacks kamer tot leven, waaronder de nieuwe knuffel die de naam Kerstvarken heeft gekregen. Het Kerstvarken neemt de Jack mee naar het Land van Verlies waar alle dingen die zijn kwijtgeraakt terecht komen. Daar gaan ze op zoek naar UV.
In het Land van Verlies gelden de wetten van de Grote Verliezer. Zolang de verloren dingen in het land van de levenden gemist worden laat de Grote Verliezer ze met rust, maar als het niemand meer iets kan schelen wordt het verloren ding een Onding en prooi voor de wrede Grote Verliezer.
Jack heeft een beperkte tijd om UV in het Land van Verlies te vinden. Daarbij krijgt hij veel steun van het Kerstvarken. Samen doorkruisen ze het land en gaan op zoek naar UV in Foetsie, Niemandal, Had-Ik-Je-Maar en De Stad van Verloren Schatten. Ze ontmoeten onder andere de gemoedelijke sheriff Bril, ze ontsnappen met de ongewilde hulp van een lunchtrommel en worden op weg geholpen door Gedicht en Schijn. Als Jack eindelijk UV gevonden heeft doemen er nieuwe problemen op die Jack deze keer zonder de hulp van het Kerstvarken moet oplossen.

Het Kerstvarken is in alle opzichten een ´echte Rowling´. Net als in de Harry Potter-serie schept ze op overtuigende wijze een nieuwe wereld. Ook weet Rowling weer goed ernst en humor te combineren. Ze neemt de tijd om het verhaal te vertellen, zo'n 300 bladzijden, waarvan er ruim vijftig worden besteed om goed duidelijk te maken wat UV voor Jack betekent. Als dan de heftige scene komt waarin de knuffel uit de auto wordt gegooid is de wanhoop en het verdriet van Jack goed te begrijpen.
Dan komt het Kerstvarken het verhaal binnen. Hij lijkt aanvankelijk nogal arrogant en afstandelijk, maar gedurende het avontuur leren we hem beter kennen. Jack en het Kerstvarken bezoeken verschillende steden in het Land van Verlies. Hoe meer een ding gemist wordt hoe luxer de stad waar het verblijft. Ieder ding kan elk moment gevonden worden en verdwijnt dan in een gouden lichtstraal door een ´vindgat´ in de lucht. Naast uiteenlopende voorwerpen ontmoeten Jack en het Kerstvarken ook Macht, Ambitie en Hoop.
Het verhaal van Rowling heeft duidelijk een aantal onderliggende boodschappen. Door het lot te beschrijven van spullen waar eigenlijk niemand om geeft, en er zitten enkele heftige scenes vol angst in het verhaal, stelt ze de lezer indirect de vraag waarom je spullen koopt of aanneemt waar je niets om geeft. Later in het verhaal komen we een bekende boodschap van de schrijfster tegen als Macht met Ambitie aan zijn zijde voor eigen gewin gaat, maar het af moet leggen tegen Hoop en Geluk.

Dit boek is net als de Harry Potterboeken vertaald door Wiebe Buddingh die er opnieuw in slaagt Rowlings werk recht te doen, niet in de laatste plaats door zijn originele vondsten in de vertaling van namen en plaatsen.
Als kers op de taart is dit boek geïllustreerd door de veel bekroonde illustrator Jim Field die we in Nederland vooral kennen van zijn prentenboekillustraties. In sfeervolle zwart wittekeningen brengt hij Rowlings woorden tot leven.

Het Kerstvarken is een fijn en spannend kerstverhaal vol fantasie, humor en een boodschap.

Het kerstvarken
J.K.Rowling vertaald door Wiebe Buddingh, met illustraties van Jim Field
De Harmonie, 2021

© Jim Field