9 tot 12 jaar
De terugstromende rivier - Jean-Claude Mourlevat
De Franse schrijver Jean-Claude Mourlevat won in 2021 de prestigieuze internationale kinderboekenprijs de Astrid Lindgren Memorial Award (ALMA). In Nederland was deze schrijver niet erg bekend, in tegenstelling tot Frankrijk waar zijn werk erg geliefd is. Reden dus om nader kennis te maken en zo werd vorig jaar Jefferson vertaald, een van zijn bekendste boeken. Het is een verhaal over een egel die ten onrechte beschuldigd wordt van moord. De terugstromende rivier is het tweede boek dat na het winnen van de Alma in het Nederlands is vertaald. Het boek werd in Frankrijk al meer dan anderhalfmiljoen keer verkocht.
Het boek begint met een voorwoord dat de lezer voorbereidt op een verhaal uit de tijd ‘waarin moderne gemakken nog niet waren uitgevonden’. Vervolgens maken we kennis met de dertienjarige Tomek, ‘een jongen met dromerige ogen’, die in een dorp de kruidenierswinkel runt. Tomek is wees, maar voelt zich niet alleen.
Op een dag stapt een meisje, ongeveer even oud als Tomek, zijn winkel in en vraagt of hij ook water uit de rivier de Qjar verkoopt. Dit water heeft bijzondere eigenschappen en ook de rivier zelf is bijzonder omdat het water terugstroomt van de zee naar het topje van een berg. Tomek kan het meisje niet helpen en dat zit hem niet lekker. Vooral niet omdat hij op slag verliefd op haar wordt. Daarom besluit hij de rivier te gaan zoeken en hoopt daarbij het meisje weer te ontmoeten.
Het wordt een avontuurlijke tocht die hem naar vreemde plaatsen brengt zoals het Woud der Vergetelheid waar gevaarlijke beren huizen, een wei met bedwelmende bloemen, het eiland Nergensland en een bos waar fruiteekhoorns aan de bomen hangen. Tijdens zijn reis is Tomek niet alleen. Hij ontmoet de kordate Marie en haar slimme ezel, hij brengt enige tijd door in het dorp van de geurmakers, hij scheept in op de boot van Kapitein Bastibalogom en hij krijgt het aan de stok met een heks op een schommel.
Dit boek van Mourlevat heeft een andere sfeer dan Jefferson. De terugstromende rivier is een sprookjesachtig verhaal dat wortelt in aloude queesteverhalen waarin de hoofdpersoon een missie te vervullen heeft en daarbij magische hindernissen moet overwinnen. Mourlevat beschrijft het beeldend en neemt daarvoor de tijd. Soms weidt hij uit en beschrijft uitgebreid details en andere keren is hij opvallend kort van stof, bijvoorbeeld als hij beschrijft dat Tomek ‘pardoes, tot over z’n oren en voor de rest van zijn leven’ verliefd wordt op het meisje in zijn winkel. Later blijkt dat het meis Hannah heet en uiteindelijk kruizen hun wegen elkaar opnieuw. Over de reis die Hannah maakt in haar zoektocht naar de terugstromende rivier heeft Mourlevat ook een boek geschreven. Dit boek zal eveneens in vertaling verschijnen.
Mourlevat toont zich in De terugstromende rivier geen schrijver van gruwelijke gebeurtenissen, in tegenstelling tot enkele scenes uit zijn boek Jefferson. Er is zeker sprake van spanning in het verhaal, maar er zijn geen plotselinge heftige gebeurtenissen. De mensen en andere wezens die Tomeks pad kruizen zijn over het algemeen aimabel, al zijn er natuurlijk ook ontmoetingen met minder vriendelijke creaturen. Het is vooral een sfeervol verhaal voor lezers die graag vertoeven in een magische wereld waar het goede altijd het kwade overwint.
