Blauw brengt ongeluk - Angelique van Dam


Angelique van Dam schreef een toegankelijk boek over wat het betekent om in Nederland in armoede op te groeien. Ze is ervaringsdeskundige en daar vertelt ze iets over in een nawoord. Van Dam wil graag dat er meer gepraat wordt over armoede en dat kinderen die daarmee te maken hebben zich niet schamen om daarvoor uit te komen. Haar boodschap aan hen is: ‘Je bent niet minder dan een ander kind.’ 

Het verhaal gaat over de elfjarige Elif die net begonnen is aan haar laatste jaar op de basisschool. Ze woont samen met haar moeder, waar haar vader is wordt niet besproken, en ze hebben financiële problemen. Zo komt het dat Elif geen spannende vakantieverhalen heeft, eet wat de voedselbank verschaft, geen fiets heeft om naar sportles te gaan en ook heeft ze geen sportschoenen. Elif gaat nooit naar een verjaardagsfeestje, omdat er geen geld voor een cadeautje is. Als Elif uitgenodigd wordt voor hét feestje van het jaar zet ze alles op alles om toch te kunnen gaan.
Ze staat er niet alleen voor. Klasgenoot Rick is haar beste vriend. Elif probeert de geldproblemen voor hem verborgen te houden, maar hij komt er toch achter. Rick wil haar graag helpen. Dat vindt Elif goed, maar wel op haar voorwaarden.

Van Dam laat duidelijk zien wat armoede betekent in het dagelijks leven van een schoolkind. Voor wie nooit te maken heeft gehad met geldgebrek zit het boek vol eyeopeners; er is zoveel dat vanzelfsprekend lijkt, maar niet is voor kinderen uit gezinnen met weinig geld. Elif is inventief en verzint creatieve oplossingen om toch zoveel mogelijk mee kunnen doen met haar klasgenoten. Ze wil haar problemen niet met anderen delen, bang dat ze haar en haar moeder ‘schooiers’ vinden.
De titel van het boek verwijst naar de oorzaak van de problemen, of zoals Elif dat verwoordt ‘Leuke post zit in witte enveloppen. De blauwe brengen ongeluk.’ Later in het verhaal wordt duidelijk wat Elif daarmee bedoeld.
Ondanks het serieuze onderwerp is Blauw brengt ongeluk toch een fijn boek om te lezen. Dat komt omdat er ook positieve dingen gebeuren en vooral omdat Elif omgeven wordt door aardige mensen. Haar moeder is liefdevol en heeft oog voor de problemen van haar dochter, Elifs klasgenoten pesten haar niet en Rick is een echte vriend. Het verhaal is niet alleen een pamflet om armoedeproblematiek te kunnen bespreken, het is ook een goed verhaal met een uitstekende spanningsboog. Als alles hopeloos lijkt komt het toch (op een geloofwaardige wijze) goed. Heerlijk! De structuur van het verhaal is eenvoudig, maar de personages zijn levensecht en de dialogen zijn fijn om te lezen.

Blauw brengt ongeluk is een toegankelijk goed geschreven boek over een belangrijk maartschappelijk probleem. Een must-have voor iedere (school)bibliotheek.

Blauw brengt ongeluk
Angelique van Dam met illustraties van Kees de Boer
Leopold, 2023