Zebedeus en het ganzenbord van Wisse - Koos Meinderts


Zebedeus is een bedachtzame vriendelijk beer. Op een dag krijgt hij een pakket van ene Wisse. Hij kent Wisse niet en hij weet niet zo goed wat hij aan moet met de inhoud van het pakket: een ganzenbord. In de bijgaande brief nodigt Wisse hem uit het spel te spelen: ‘Je kunt niet winnen, maar ook niet verliezen. Je kunt alleen maar spelen. Veel plezier!’ Er meldt zich ook een reisgenoot, de gans Zilver. 
Zebedeus gaat het avontuur aan en samen met Zilver steekt hij de ‘brug-van-heen-en-nooit-meer-terug’ over. Het lot, de dobbelstenen, bepalen het verdere verloop van de reis. Het is een enerverende tocht. Zo ontsnapt Zebedeus aan de kogels van een woedende herbergierster, lokt een Vaag Figuur hem in de put en zit hij geruime tijd dubbelpatience te spelen in het binnenste van de grootste walvis ter wereld. De beer ontmoet tijdens zijn reis bijzondere figuren, waaronder de Zeer Geleerde Torenkamergeleerde Ocke Olof Octaaf, marionet Mari die los is gekomen van haar draadjes en Gregor de mol, de schatgraver die liever zoekt dan vindt.
Als het spel zijn einde nadert ontmoet hij eindelijk Wisse en is het spel weldra gespeeld.

Zebedeus en het ganzenbord van Wisse markeert het veertigjarig schrijversjubileum van Koos Meinderts. Hij schreef al eerder een boek over Zebedeus (1993) waarin de beer een wereldreis maakt. Dit boek zal volgend jaar opnieuw worden uitgegeven.
Het ganzenbordspel is een weergave van een levensloop en die thematiek speelt een belangrijke rol in het boek. Het is een gelaagd verhaal, dat wil zeggen dat het zich op verschillende manieren laat lezen. Veel kinderen zullen vooral genieten van het avontuur. De reis over het ganzenbord zit vol hoogte-en dieptepunten en de ontmoetingen die Zebedeus met uiteenlopende figuren heeft leiden tot verrassende en vaak ook vermakelijke gesprekken.
Wie wat meer levenservaring heeft herkent problemen en dilemma’s uit het echte leven. Meinderts beschrijft ze in metaforen, bijvoorbeeld het probleem van sinjoor Marcello Mancini, de poppenspeler die moet accepteren dat zijn geliefde marionet zich ontdoet van de draden waarmee hij haar liet doen wat hij wou, of het Schaap zonder naam die langzaam verdwijnt omdat er steeds minder in hem wordt gelooft. Het is aan de lezer om in te vullen waar dat schaap voor staat. In de tekst zijn ook verwijzingen naar kinderboeken verwerkt. Leuk voor lezers die thuis zijn in de kinderliteratuur.
In het verhaal toont Meinderts zich de woordkunstenaar die hij is. Het verhaal is prachtig geschreven, geen woord teveel of te weinig, de tekst is beeldend en fijn om voor te lezen, niet in de laatste plaats om de woordgrappen die regelmatig opduiken.

Het verhaal is rijkelijk geïllustreerd door Annette Fienieg. Het ganzenbord staat er natuurlijk in en ook de dobbelstenen die Zebedeus’ lot bepalen. Fienieg tekent ook de personages en hun omgeving. Ze gebruikt daarbij warme levendige kleuren. Meinderts en Fienieg zijn een goed stel, ook op papier.

Zebedeus en het ganzenbord van Wisse
Koos Meinderts met illustraties van Anette Fienieg
Hoogland en Van Klaveren, 2023

© Annette Fienieg