Het eerste licht - Tom Marien

Op een mooie nacht als de insecten vrolijk rond zoemen valt ineens het licht van Vuurvlieg uit. ‘Stuk, kapot, kaduuk’ stelt Mier vast, ze is ‘naar de andere kant’ zegt Juffer, ‘aan haar laatste reis begonnen’ volgens Uil. En Bromvlieg voegt daar verheugd aan toe dat ze heerlijk zal smaken en hij de volgende dag nog eens langs zal komen. Vuurvliegs vrienden vinden het moeilijk te begrijpen. Waarom is Vuurvlieg ineens stuk, waarom moet ze haar laatste reis alleen maken en wat betekent het dat ‘haar tijd gekomen was’? Haar vrienden nemen Vuurvlieg mee op een laatste tocht langs haar favoriete plekjes, leggen haar dan op een rots en Juffer wordt gevraagd nog wat belangrijks te zeggen. Het plechtige moment neemt een verrassende wending als er per ongeluk een poot van Vuurvlieg afbreekt.
Als het licht wordt vindt Bij de juiste laatste woorden en laten ze Vuurvlieg omringd door bloemen achter op de rots.

Het eerste licht is een prentenboek over afscheid nemen. In de tekst verwoorden de vrienden van Vuurvlieg hun vragen en gevoelens en dat levert zowel poëtische uitspraken als nuchtere vaststellingen op. Eerst is er de schrik en het ongeloof van de plotselinge dood. Dan volgen de omfloerste woorden van Uil die het onvermijdelijke benoemt, gevolgd door de aanvaarding van het onherroepelijke. Daarna vinden de vrienden een passende manier om afscheid te nemen. Bijzonder is het feit dat Tor en Bij geholpen worden met een poot en een vleugel van de overleden Vuurvlieg, waarmee donatie van lichaamsdelen na de dood ook een rol krijgt in het verhaal.
Sassafras de Bruyn brengt de hele geschiedenis in beeld. Ze tekent vanuit het perspectief van de insecten, dus de planten zijn groot, evenals hun vriend Uil. De insecten zijn als unieke persoonlijkheden weergegeven, zo is de dikke Tor gekleed in het groen en heeft een hoedje op en Juffer is elegant gekleed en draagt aan haar lange benen hoge hakken. Vuurvlieg verliest alle kleur als ze uit de lucht is gevallen, waarmee ook voor de kijker duidelijk wordt dat er echt iets aan de hand is. Omdat het verhaal zich in de nacht afspeelt is zwart de bepalende kleur in het boek. Pas op het laatste schutblad komt er weer licht.

Dit boek leent zich goed om over dood en rouw met kinderen te praten. Omdat de insectenwereld wat verder van het dagelijks leven afstaat, is dit ook een fijn boek om over dit onderwerp te praten zonder dat daar direct een aanleiding voor is. Daarbij is het een bonus dat er ook gesproken kan worden over donorschap na het overlijden. Het eerste licht is een aanwinst in de boeken over rouwverwerking en het bespreekbaar maken van de dood.

Het eerste licht
Tom Marien met illustraties van Sassafras De Bruyn
Davidsfonds, 2023

© Sassafras De Bruyn