12 tot 15 jaar
Eenbeen - Thijs Goverde
Thijs Goverde neemt in zijn boek Eenbeen de lezer mee naar het jaar 2136. De wereld kampt met de gevolgen van de klimaatcrises. Ook is er een oorlog gaande, al zeven jaar. De Regering heeft een plus-minsysteem ingevoerd waarin mensen die weinig grondstoffen gebruiken een hoge minscore kunnen behalen en daarmee privileges verdienen, zoals uit eten gaan of niet noodzakelijke reizen maken.
Het verhaal begint op de dag dat het gezin van de dertienjarige Roosmarijn, bestaande uit haar vader, haar moeder en haar jongere broertje Thomas, uitgekozen zijn een gewonde soldaat voor onbepaalde tijd in hun huis op te nemen. Ook andere boeren uit het dorp ‘krijgen een soldaat’. De soldaat die de familie van Roos krijgt valt nogal tegen; het is een verbitterde man die het liefst de hele dag alcohol drinkt. Hij past beter bij de buurman, ook een verstokte drinker. Die buren, een gezin met twee kinderen, hebben een leukere soldaat in huis gekregen, Sam. Iedereen noemt hem echter Eenbeen omdat hij in de oorlog een been heeft verloren.
Roosmarijn, en zij niet alleen, is erg gecharmeerd van Eenbeen. De soldaat wordt een graag geziene gast bij Roosmarijn thuis, niet in de laatste plaats omdat hij interessante gesprekken voert. Zo komt de vraag op tafel waarom Roosmarijns moeder, die ooit aspiraties had naar de stad te trekken om toneelspeelster te worden, nooit een voorstelling in de stad bezoekt. Het leidt tot het plan voor een uitstapje. Roosmarijn, Thomas en Eenbeen gaan mee en ook de buurvrouw sluit zich aan. Het wordt een gedenkwaardige trip met grote gevolgen.
Thijs Goverde is onder andere bekend van de serie Donderkat en zijn boek Supergroen. Naast kinderboekenschrijver is Goverde ook filosoof en hij is begaan met de klimaatproblematiek. Dat zie je terug in dit boek. De gevolgen van de opwarming van de aarde spelen daarin een belangrijke rol. Goverde beschrijft een samenleving die met deze gevolgen om moet gaan en tevens een samenleving die betrokken is bij een oorlog die overeenkomsten vertoont met de huidige oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Dat laatste is toeval, toen Goverde begon aan het boek was er nog geen sprake van deze oorlog.
Het verhaal schetst een toekomstmaatschappij, maar is zeker geen dystopische roman. Er zijn strenge regels, maar er is geen sprake van een dictator die alles controleert. Goverde beschrijft dan ook meermaals de ‘boerenslimheid’ om onder regels uit te komen.
De sfeer bij Roosmarijn thuis is warm. Haar ouders houden van elkaar en van hun kinderen, de onderlinge band is hecht. Heel anders dan bij de buren, waar de buurman teveel drinkt en losse handjes heeft.
In het begin van het verhaal gaat het vooral over de gevoelens van Roosmarijn voor de jonge soldaat Sam. Ze vindt hem erg aantrekkelijk en ze weet niet zo goed wat ze daar nou mee wil. Ze zou best met hem willen zoenen, maar Sam is toch eigenlijk niet iemand waarmee je een relatie kunt hebben. Ze is immers nog maar dertien. Gaandeweg het verhaal komen er meer thema’s aan de orde waaronder huiselijk geweld, toekomstverwachtingen en op de valreep ook huwelijkstrouw en een nieuwe vluchtelingenstroom die op gang komt na overstromingen.
Goverde is geen schrijver die veel aan de verbeelding overlaat, alles wat Roosmarijn denkt en voelt wordt uitgebreid beschreven en ook in de gesprekken wordt veel toegelicht. Soms zit dit het verhaal flink in de weg, vooral als het spannend wordt. Bijvoorbeeld als het gezin bij hun huis aankomt en ziet dat de kostbare bijzondere bomen op de oprijlaan zijn omgekapt. De lezer moet dan eerst door anderhalve pagina toelichting waarom die bomen zo bijzonder zijn voor de voordeur opengaat en duidelijk wordt wat er gaande is.
Eenbeen is een verhaal waarin veel interessante thema’s uitgebreid aan de orde komen. Een boek dat vooral denkers over de toekomst en over de klimaatcrises zal aanspreken.
