Joy - Jenny Valentine


‘Als pap en mam en Claude en ik verantwoordelijk waren voor dienstregelingen, zouden treinen onverwachte bestemmingen krijgen en vroeg vertrekken, of er drie dagen over doen, of besluiten helemaal niet te gaan. Dan zouden er honderden klachten volgen. Opa zegt dat we wel erg vrij zijn, maar hij bedoelt het niet aardig, zoals je het over vrij lopende kippen hebt. Hij vindt dat wij met zijn vieren even georganiseerd zijn als een zak wilde katten en net zo rustig als een stuk wildwatervaren en pap zegt dat hij waarschijnlijk gelijk heeft’ 

De tienjarige Joy, haar oudere zus Claude en haar ouders leiden een avontuurlijk leven waarbij ze over de wereld trekken en op veel verschillende plekken langere of kortere wonen. Als opa in Engeland van een krukje valt en hulp nodig heeft reist het gezin ‘naar huis’. Ze trekken bij opa in en dat is voor beide partijen wennen. Joy is echter een kind dat altijd een zilveren randje aan een donkere wolk ziet en met wat moeite weet ze ook opa aan het lachen te krijgen.
Waar Joy echter niet aan kan wennen is de school. Ze is nooit eerder naar school geweest en ze verbaasd zich onder andere over de hoeveelheid tijd die daar besteed wordt aan toezicht houden en het lukt Joy niet een zilveren randje te ontdekken aan mevrouw Hunter, haar juf.
Alles werkt als één grote meute om mij heen, los van mij. Ik ben in een kolonie terechtgekomen, maar ben het verkeerde soort mier.’
Er is een lichtpuntje: het schoolplein en vooral de oeroude eik die midden op dat plein staat. Joy ziet de boom als een stevige troostende vriend. Ze is dan ook verbijsterd als ze erachter komt dat de boom omgehakt gaat worden om plaats te maken voor een nieuw schoolgebouw.

Tot nu toe schreef Jenny Valentine vooral jeugdboeken en won daar diverse prijzen mee. Joy is voor een jongere groep lezers, vanaf een jaar of negen. Het boek is opgedragen aan ‘alle optimisten’ en ook de titel geeft aan dat we op een positief verhaal kunnen rekenen. En dat is ook zo, ondanks de serieuze zaken die aan de orde komen, zoals het wennen aan een omgeving waar je je niet thuis voelt, het benauwende schoolsysteem waar regels belangrijker zijn dan kinderen en de manier waarop mensen met de natuur omgaan.
De optimistische Joy is een fijne vertelstem die haar leven beeldend en met humor beschrijft. Valentine  houdt vaart in het verhaal en de verschillende thema's lopen soepel door elkaar. Daarbij is het fijn dat de personages geen karikaturen zijn, maar in de loop van het verhaal verschillende kanten van hun persoonlijkheid laten zien.
Het boek heeft een (hoopvol) open einde. Valentine schreef nog twee vervolgdelen over Joy; boeken om naar uit te kijken.

Joy
Jenny Valentine, vertaald door Jenny de Jonge
Luitingh-Sijthoff, 2024