Er vloog een vliegje in de vla - Bette Westera

Een nieuw boek van het gouden duo Bette Westera en Sylvia Weve is altijd goed nieuws. Beide dames wonnen samen en ook individueel al vele mooie kinderboekenprijzen. Hun samenwerking wordt gekenmerkt door vertrouwen en humor. Westera levert de teksten aan en Weve maakt daar haar expressieve tekeningen bij. Na uitdagende thema’s zoals de dood, oud zijn, emoties en scheiden gaat het nieuwe boek over een meer alledaags onderwerp: eten.

Op de kaft krijgen we een voorproefje met het titelgedicht Er vloog een vliegje in de vla. Het laat zien wat de lezer kan verwachten; gedichten met humor die ook de realiteit niet uit de weg gaan. Ook een zoete dood is voor altijd dood.
In het boek worden verschillende thema’s aangesneden die met eten te maken hebben. Westera dicht bijvoorbeeld in het hoofdstuk Smaken verschillen over zout, zoet, bitter en zuur en ook schreef ze een gedicht over de minder bekende smaak de smaak umami. Bij dit gedicht vinden we ook de eerste verwijzing naar een hoofdstuk waarin de schrijfster uitleg geeft over verschillende onderwerpen. Smaken kunnen ook associaties met mensen oproepen en daar weet Westera wel raad mee, zoals ze laat zien in haar gedichten over een zure en een bittere buurman:

(…)
‘Hij kan alleen maar zeuren,
en zaniken en zeiken.
En als wij lachen bonst hij op de muur.
Zijn wangen zijn gaan hangen.
Hij kan niet blij meer kijken.
Hij kijkt alleen maar korzelig en zuur’

In het hoofdstuk Eten of gegeten worden schuwen de makers de dood niet. In beeld zien we onder andere een dode hamster, een dode kat en een dode merel en in de tekst krijgt ‘eendjes voeren’ een andere betekenis. Grappig wordt het weer als Westera onder de titel Broodje aap smakelijk vertelt over de 'kannibaal van Amerongen'.
Het hoofdstuk Geen vlees geen vis begint met een schrijnend gedicht over het lot van varkens in de bio-industrie. Meer humor heeft het gedicht Demonstratie waarin groenten massaal protesteren tegen het bestuiven met gif.
In het hoofdstuk Broodje gezond komen verschillende thema’s aan de orde, waaronder veel eten, dik zijn, gezond eten en als afsluiter het komische gedicht Fastfoodrace waarin onder andere Patat, Pasta Bolognese en Vegaburger Plus het tegen elkaar opnemen in een wielerwedstrijd.
In het hoofdstuk Smakelijk eten gaat het opvallend vaak over onsmakelijke eetgewoonten, zoals smakken, slurpen, (het ontbreken van)tafelmanieren en een bijzondere Groenlands gerecht.

De gedichten zijn, zoals altijd bij Westera’s poëzie, prachtig van taal en ritme.
Naast gedichten staan er ook enkele losse woordgrappen in het boek en soms een stukje proza waarin iets opmerkelijks wordt beweerd, bijvoorbeeld dat er koffie bestaat die gemaakt wordt van uitgepoepte koffiebonen, dat kamelen water in hun bulten hebben en dat het Schotse gerecht Haggis gemaakt wordt van een heel bijzondere berggeitsoort. In het laatste hoofdstuk met als titel Zo zit dat is te lezen wat waar en wat niet.

Sylvia Weve laat haar fantasie los op Westera’s teksten en dat levert weer geweldige illustraties op. Weves werk is associatief en vaak grappig. Zo zien we bijvoorbeeld de smaak zuur verbeeld als een kotsend pak bedorven vla, wuiven twee bananen vanuit een palmboom hun afreizende familieleden uit en zien we twee dikke mensen genoeglijk een potje kaarten op de maan ‘zonder zorgen en zonder zwaarte’
Weves tekeningen vervelen nooit. Ze tekent met schijnbaar evenveel gemak een keurig Japans meisje, als een jongen onder de muggenbulten. Ook Weve windt er geen doekjes om als de dood toeslaat. Zo is goed te zien waar de zwarte weduwe haar naam aan te danken heeft. Ook serieus verdriet geeft Weve een gezicht, bijvoorbeeld bij het gedicht Anorexia.

Er vloog een vliegje in de vla laat opnieuw zien dat Westera en Weve een geweldig koppel zijn.

Er vloog een vliegje in de vla
Bette Westera met illustraties van Sylvia Weve
Gottmer, 2025

© Sylvia Weve