9 tot 12 jaar
Krekel - Annet Schaap
‘
'Krekel wacht al honderd jaar op zijn zus. Het lijkt nog wel langer.
Eliza heeft gelogen, dat is duidelijk. Gelogen over dat ze weer terug zou zijn voor hij pap kon zeggen. Hij heeft al tweehonderd keer pap gezegd en ze is er nog steeds niet. En ook over de brandnetels, dat die niet zo erg zouden prikken, want dat doen ze wel. Zijn benen zitten onder de rooie vlekken. Er komen witte blaren op, het doet pijn en het jeukt allemaal vreselijk.’
Dat Krekel niet op zijn zus Eliza kan vertrouwen in ongewoon. Al vanaf zijn geboorte zorgt zij voor hem. Nu zit hij tussen de brandnetels wachtend op Eliza die een krentenbol is gaan stelen. Krekel en zijn zusje zijn het grote grijze huis ontvlucht nadat zijn vijf broers plotseling zijn verdwenen. Waar ze zijn en waarom ze helemaal naar het stadje bij de zee zijn gelopen weet Krekel niet, maar Eliza weet dat vast wel. Maar dan moet ze wel terugkomen.
'Krekel wacht al honderd jaar op zijn zus. Het lijkt nog wel langer.
Eliza heeft gelogen, dat is duidelijk. Gelogen over dat ze weer terug zou zijn voor hij pap kon zeggen. Hij heeft al tweehonderd keer pap gezegd en ze is er nog steeds niet. En ook over de brandnetels, dat die niet zo erg zouden prikken, want dat doen ze wel. Zijn benen zitten onder de rooie vlekken. Er komen witte blaren op, het doet pijn en het jeukt allemaal vreselijk.’
Dat Krekel niet op zijn zus Eliza kan vertrouwen in ongewoon. Al vanaf zijn geboorte zorgt zij voor hem. Nu zit hij tussen de brandnetels wachtend op Eliza die een krentenbol is gaan stelen. Krekel en zijn zusje zijn het grote grijze huis ontvlucht nadat zijn vijf broers plotseling zijn verdwenen. Waar ze zijn en waarom ze helemaal naar het stadje bij de zee zijn gelopen weet Krekel niet, maar Eliza weet dat vast wel. Maar dan moet ze wel terugkomen.
Krekel is het langverwachte vervolg op Annet Schaaps fenomenale debuut Lampje. Een boek dat alle kinderboekenprijzen won, in vele talen is vertaald en werd bewerkt tot een toneelstuk en een televisieserie. Na Lampje verschenen nog De meisjes en verschillende losse verhalen. Ook mooi en goed geschreven, maar toch niet het boek waarop werd gewacht. Dat ligt nu voor ons, 400 pagina's dik.
Krekel is geen vervolg op Lampje, maar speelt wel in dezelfde wereld. De schrijfster vertelt in een interview dat deze wereld geïnspireerd is op een Amerikaans landschap en dat de verhalen zich afspelen rond het begin van de vorige eeuw. Het is geen realistische wereld, maar een wereld waarin zeemeerminnen en stiefmoeders met bedenkelijke gaven ook een plaats hebben.
Krekel is losjes gebaseerd op het verhaal De wilde zwanen van Hans Christian Andersen. Net als in de verhalenbundel De meisjes geeft Schaap er een eigen draai aan. In beide boeken zijn de verwachtingen die aan vrouwen gesteld worden een belangrijk thema. Zo groeit Eliza op tussen haar broers in een rijk gezin. Van haar wordt weinig verwacht en Eliza weet niet beter. Pas als de omstandigheden veranderen blijkt Eliza veel meer te kunnen dan haar omgeving en zijzelf voor mogelijk hield. Als haar moeder bij de geboorte van haar jongste broertje overlijdt verandert er veel. Haar vader wil de baby niet kennen en Eliza ontfermt zich over hem. Zij geeft haar broertje de naam Krekel.
Opnieuw verandert alles als Eliza’s vader verliefd wordt op Duifje die al gauw alles in huis bepaalt. De grote broers verzetten zich tegen hun ‘nieuwe moeder' en gaan daar ver in. Op een dag zijn de broers ineens weg en kort daarop komt het bericht dat ze zijn omgekomen op zee. Eliza gelooft het niet en wordt in dit vermoeden gesterkt door tuinman Nick (die we nog kennen uit Lampje), een tuinman ‘die dingen weet.’ Hij vertelt haar dat de verdwenen broers waarschijnlijk naar de Witte Kliffen zijn gevlucht. Dat is ver weg en alleen over zee te bereiken. Nick dringt aan dat Eliza zo snel mogelijk met Krekel het huis verlaat, want ook Krekel loopt gevaar.
Eliza is niet de enige vrouw in het verhaal die zich los maakt van de verwachtingen die aan vrouwen worden gesteld. Ook juffrouw Amalia (eveneens een personage uit Lampje) verzet zich tegen de imaginaire strenge stem van Jezus die aan haar muur hangt en neemt een aantal opmerkelijke beslissingen. Ook Duifje heeft afgerekend met haar mishandelende vader en zet haar talenten in om een beter leven voor zichzelf te creëren.
Krekel is geen vervolg op Lampje, maar speelt wel in dezelfde wereld. De schrijfster vertelt in een interview dat deze wereld geïnspireerd is op een Amerikaans landschap en dat de verhalen zich afspelen rond het begin van de vorige eeuw. Het is geen realistische wereld, maar een wereld waarin zeemeerminnen en stiefmoeders met bedenkelijke gaven ook een plaats hebben.
Krekel is losjes gebaseerd op het verhaal De wilde zwanen van Hans Christian Andersen. Net als in de verhalenbundel De meisjes geeft Schaap er een eigen draai aan. In beide boeken zijn de verwachtingen die aan vrouwen gesteld worden een belangrijk thema. Zo groeit Eliza op tussen haar broers in een rijk gezin. Van haar wordt weinig verwacht en Eliza weet niet beter. Pas als de omstandigheden veranderen blijkt Eliza veel meer te kunnen dan haar omgeving en zijzelf voor mogelijk hield. Als haar moeder bij de geboorte van haar jongste broertje overlijdt verandert er veel. Haar vader wil de baby niet kennen en Eliza ontfermt zich over hem. Zij geeft haar broertje de naam Krekel.
Opnieuw verandert alles als Eliza’s vader verliefd wordt op Duifje die al gauw alles in huis bepaalt. De grote broers verzetten zich tegen hun ‘nieuwe moeder' en gaan daar ver in. Op een dag zijn de broers ineens weg en kort daarop komt het bericht dat ze zijn omgekomen op zee. Eliza gelooft het niet en wordt in dit vermoeden gesterkt door tuinman Nick (die we nog kennen uit Lampje), een tuinman ‘die dingen weet.’ Hij vertelt haar dat de verdwenen broers waarschijnlijk naar de Witte Kliffen zijn gevlucht. Dat is ver weg en alleen over zee te bereiken. Nick dringt aan dat Eliza zo snel mogelijk met Krekel het huis verlaat, want ook Krekel loopt gevaar.
Eliza is niet de enige vrouw in het verhaal die zich los maakt van de verwachtingen die aan vrouwen worden gesteld. Ook juffrouw Amalia (eveneens een personage uit Lampje) verzet zich tegen de imaginaire strenge stem van Jezus die aan haar muur hangt en neemt een aantal opmerkelijke beslissingen. Ook Duifje heeft afgerekend met haar mishandelende vader en zet haar talenten in om een beter leven voor zichzelf te creëren.
Annet Schaap werkt al haar personages grondig uit en geeft ze kleur. Het is knap hoe ze van nukkige of zelfs kwaadaardige personages geen stereotypen maakt, maar laat zien wat opvoeding en ervaringen doen met een mens. Omdat de schrijfster regelmatig van perspectief wisselt, krijgt de lezer een goed beeld van wat de personages drijft.
Ook de rest is stilistisch gezien dik in orde. Annet Schaap kan prachtig beeldend schrijven, haar woorden zijn zorgvuldig en goed gekozen en dat geeft het verhaal zijn unieke sfeer. De dialogen zijn om van te smullen, ze weet ieder personage een eigen stem te geven. Voor wie daar oog voor heeft zijn er verwijzingen naar andere kinderboeken te ontdekken, waaronder Lampje. Ook is het niet toevallig dat er vaak vogels en brandnetels in het verhaal voorkomen.
De vorm staat gelukkig helemaal ten dienste van het verhaal. Krekel is een boek met alles wat je daarin hoopt te vinden: het is spannend, het heeft humor, het heeft verrassende wendingen en het heeft diepgang. Naast het thema man/vrouwrollen gaat het ook over dood en rouw. Het zijn thema’s die sterk verbonden zijn met de schrijfster, ‘alles van mijn leven zit erin’ zegt ze daar zelf over in een interview.
Krekel is een fantastisch boek dat alle verwachtingen waarmaakt en Lampje naar de kroon steekt.
Krekel
Annet Schaap
Querido, 2025
De vorm staat gelukkig helemaal ten dienste van het verhaal. Krekel is een boek met alles wat je daarin hoopt te vinden: het is spannend, het heeft humor, het heeft verrassende wendingen en het heeft diepgang. Naast het thema man/vrouwrollen gaat het ook over dood en rouw. Het zijn thema’s die sterk verbonden zijn met de schrijfster, ‘alles van mijn leven zit erin’ zegt ze daar zelf over in een interview.
Krekel is een fantastisch boek dat alle verwachtingen waarmaakt en Lampje naar de kroon steekt.
Krekel
Annet Schaap
Querido, 2025
